niedziela, 26 lutego 2012

Fumigacja drewna gazami niereaktywnymi - Azot i Argon w konserwacji zabytków.

Drewno jako materiał stosunkowo tani i dostępny był i jest jednym z głównych materiałów stosowanych do wyrobu najrozmaitszych rzeczy. Począwszy od budowy domów i aż na biżuterii skończywszy.
Niestety, drewno nie jest substancja odporna na wielorakie zagrożenia tak fizyczne jak i biologiczne.
Owady, techniczne szkodniki drewna, są jednym z podstawowych czynników destrukcji drewna . Popularnie i niesłusznie zwane " robakami" czy " kornikami" niszczą rok rocznie olbrzymie ilości obiektów. Zjawisko to szczególnie widoczne jest w Skansenach, gdzie lwia część eksponatów wykonana jest z drewna lub materiałów naturalnych ( skóra, len, konopie, wełna itd) .


Załadunek obiektów do namiotu fumigacyjnego. Jak widać , można jednorazowo umieścić w namiocie naprawdę dużo obiektów. 

 Walka z owadami przypomina walkę z wiatrakami. Olbrzymie środki pieniężne przeznaczane rokrocznie na zwalczanie owadów nie dają spodziewanych efektów.
W walce z owadami mamy do dyspozycji wiele nowoczesnych metod. Najważniejsze z nich to zwalczanie szkodników drewna przy pomocy fumigacji, ozonowania, mikrofal oraz nisko szkodliwych środków chemicznych.
Fumigacja w atmosferze gazów neutralnych polega na umieszczeniu obiektu w szczelnym pojemniku i usunięciu z tego pojemnika tlenu. Całość procesu odbywa się w temperaturze powyżej 15 'C. Wielu badaczy podaje jako graniczne temperatury od 10 do 38'C . Oczywiście obniżenie temperatury wpływa u owadów na spowolnienie  funkcji życiowych, co radykalnie wydłuża proces fumigacji. Na podstawie wieloletnich badań i obserwacji wykazano, iż przy obniżeniu na czas około czterech tygodni poziomu zawartości tlenu poniżej 1,5 %  powoduje całkowitą eliminacje larw i postaci dorosłych owadów - technicznych szkodników drewna.
Od lat, stosuje się z powodzeniem metody oparte na zastosowaniu azotu i argonu. W Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej wdrożono w 2007 system fumigacji w atmosferze azotu. Metoda oparta na badaniach dr A. Kuberki została udoskonalona i przystosowana do fumigacji obiektów wielkowymiarowych . System pozwala na jednoczesną fumigację wielu obiektów wykonanych z różnych materiałów. Jest to jak na tą chwilę jedyna metoda pozwalająca na hurtowe fumigowanie obiektów zabytkowych w atmosferze azotu lub argonu.  W stosunku do innych metod opartych na umieszczaniu obiektów w workach z folii ACLAR , metoda stosowana w Skansenie w Kolbuszowej i Szreniawie pozwala na jednoczesne fumigowanie całych kolekcji i obiektów wielkowymiarowych. W przypadku Skansenów , znając ogrom obiektów przechowywanych w magazynach,  ilość obiektów w jednym wkładzie i szybkość fumigacji ma niebagatelne znaczenie
Proces oparty jest na zasadzie przedmuchiwania namiotu azotem, aż do uzyskania zadanego poziomu stężenia tlenu. Na podobnej zasadzie oparte są inne metody fumigacji np. popularna VELOXY.
Skuteczność metody potwierdzona została niezależnymi badaniami polskich naukowców: dr A. Kuberki  i dr P. Boruszewskiego, oraz szanowanych ośrodków zagranicznych, że wymienię tylko Metropolitan Museum of Art .
Oczywiście nie można spoczywać na laurach i cieszyć się z sukcesu wprowadzenia  nowoczesnej i nietoksycznej metody do palety środków konserwacji drewna, skóry i tkanin.  Szukając nowych rozwiązań, opracowałem system pozwalający na znaczne zmniejszenie pracochłonności związanej z obsługa  namiotu oraz obniżający o 75%. zużycie azotu . Po wprowadzeniu moich modyfikacji, łatwiej i szybciej uzyskuje się poziom tleny w komorze na poziomie poniżej 1,5% oraz obniża się znacząco koszty związane z zakupem gazu.  Zastosowanie "pompy tlenowej" pozwala na uzyskanie nawet poziomu 0,5% zawartości tlenu w mieszaninie. 
Następnym etapem modyfikacji było zastosowanie modułu ozonowania, co zamieniło resztkową zawartość tlenu w ozon. Przyspieszenie procesu oraz wzrost skuteczności został potwierdzony próbami terenowymi. 

Oferuję pełną technologię fumigacji z modułem ozonowania wraz z wdrożeniem i szkoleniem , a także modyfikacją już istniejących systemów fumigacji opartych na gazach reaktywnych.

W razie zainteresowania moja metodą , proszę o kontakt : opinie@vp.pl
Karol Kopeć



Brak komentarzy:

Prześlij komentarz